بۆچی لاساییکردنەوە بزنسەکەت لەناو دەبات؟
پێشەکی: جەنگی مانەوە لە بازاڕێکی جەنجاڵدا 🛡️
لەوانەیە وا هەست بکەیت کە بازاڕی ئێمە تەنها بریتییە لە چاولێکەری و هەرکەسێک شتێکی نوێ بهێنێت، دە یاریزانی تر لاسایی دەکەنەوە. بەڵام ڕاستییە تاڵەکە ئەوەیە کە ٨٠٪ی ئەو بزنسانەی بە لاساییکردنەوە دەست پێ دەکەن، پێش ئەوەی مۆمی سێیەم ساڵیادی تەمەنیان دابگیرسێنن، مایەپووچ دەبن و ماڵئاوایی لە بازاڕ دەکەن. بۆچی؟ چونکە تەنها “ڕواڵەت”یان هێناوە نەک “چارەسەر”.
ئێستا سەردەمی زێڕینی بازرگانیی هەڕەمەکی کۆتایی هاتووە. کڕیاری کوردی ئەمڕۆ، کڕیارێکی وشیارە؛ ئەو چیتر پارەکەی بەو شتانە نادات کە تەنها جوانن، بەڵکو بەدوای شتێکدا دەگەڕێت کە بارێکی لەسەر شانی سوک بکات. لە دنیای ستراتیژیدا دەڵێین: “ئەگەر کێشەیەک نەبێت، کڕینێکیش نییە”. کێشەکان کانیی زێڕی بزنسەکانن، و هەرکەسێک بتوانێت ئەو کێشەیە بە نرخێکی ژیرانە چارەسەر بکات، متمانەی کڕیار و پشکی شێری بازاڕ بۆ خۆی دەبات.
ڕەهەندە ستراتیژییەکانی بازاڕی چارەسەر 🚀
بۆ ئەوەی ببیتە یاریزانێکی سەرەکی و لە “پاشاکانی بازاڕ” بیت، دەبێت لەم چەند خاڵە تێبگەیت:
١. دۆزینەوەی ئازاری کڕیار: 🤕 هەموو کڕیارێک خاوەن ئازارێکە. ئایا کاتی کەمە؟ ئایا خزمەتگوزارییەکان گرانن؟ ئایا کوالێتی بەرهەمەکانی پێشوو دڵی شکاندووە؟ بزنسی سەرکەوتوو پێش ئەوەی کاڵا نمایش بکات، وەک پزیشکێک دەست دەخاتە سەر شوێنی ئازارەکە. کاتێک کڕیار هەست دەکات تۆ لە کێشەکەی تێدەگەیت، متمانەت پێ دەکات.
٢. داهێنان لە جیاتی لاساییکردنەوە: 💡 لاساییکردنەوە تەنها پشکێکی بچووکت دەداتێ لەو کێکەی کە پێشتر کەسێکی تر دروستی کردووە. بەڵام کاتێک چارەسەرێکی نوێ دەهێنیت، تۆ خۆت کێکە نوێیەکە دروست دەکەیت. کڕیار بەدوای ئەوەدا دەگەڕێت کێ ژیانی بۆ ئاسانتر دەکات، نەک کێ وێنەی ڕیکلامەکانی جوانترە.
٣. هاوسەنگی زێڕین (نرخ و سوود): ⚖️ لە بازاڕی کوردستاندا، نرخ هەموو شتێک نییە، بەڵکو “بەها” گرنگە. کڕیار ئامادەیە پارە بدات، بە مەرجێک دڵنیا بێت کە ئەو چارەسەرەی تۆ پێشکەشی دەکەیت، دەهێنێت. نرخەکەت دەبێت بە جۆرێک بێت کە کڕیار هەست بکات قازانجی کردووە نەک تەنها پارەی خەرج کردووە.
٤. بنیادنانی متمانەی بەردەوام: 🤝 لە بازاڕی چارەسەردا، فرۆشتن کۆتایی پەیوەندی نییە، بەڵکو سەرەتایەتی. کاتێک کێشەیەک چارەسەر دەکەیت، کڕیار دەبێتە پارێزەری براندەکەت و بەبێ بەرامبەر ڕیکلامت بۆ دەکات. ئەمە بەهێزترین جۆری بازارسازییە لە کۆمەڵگەی ئێمەدا.
نموونە و داتای ڕاستەقینە لە بازاڕی ناوخۆ 📊
بۆ ئەوەی ئەم قسانە لە خەیاڵەوە ببەین بۆ واقیع، سەیری ئەم داتایانە بکەن:
- کەرتی وزە و کارەبا: ⚡ لە دوای ساڵی ٢٠٢١، ئەو کۆمپانیایانەی کە تەنها مۆلیدەیان دەفرۆشت (چاولێکەری) تووشی پاشەکشە بوون. بەڵام ئەو بزنسانەی کە هاتن کێشەی بڕانی کارەبا و گرانی تێچووی مانگانەیان چارەسەر کرد لە ڕێگەی “سیستەمی وزەی خۆر”، گەشەیەکیان بەخۆوە بینی کە ڕێژەکەی لە ٢٠٠٪ تێپەڕی کرد. کڕیار لێرەدا پانێڵ و پاتری ناکڕێت، بەڵکو “ئاسودەیی و پاشەکەوتکردن” دەکرێت.
- تەکنەلۆژیا و گەیاندن: 🛵 ئەو ئەپڵیکەیشنە سەرکەوتووانەی ئێستا دەیانبینین، نەیانویست لاسایی ئەوروپا بکەنەوە تەنها بۆ جوانی. ئەوان کێشەی “قەرەباڵغی شەقامەکان” و “نەبوونی کات”ی کڕیاریان کردە ئامانج. داتاکان دەردەخەن کە خەڵک ئامادەیە تێچووی گەیاندن بدات، تەنها بۆ ئەوەی نیو کاتژمێر لەناو ترافیکدا نەمێنێتەوە. ئەمە واتای فیتبوونی بەرهەم و بازاڕە.
- کەلوپەلی ناوماڵ: 🏠 ئەو کارگانەی ژووری نوستن دروست دەکەن و شکستیان هێنا، ئەوانە بوون کە تەنها مۆدێلی تورکییان کۆپی دەکرد. بەڵام ئەوانەی سەرکەوتن، ئەوانە بوون کە تێگەیشتن ماڵەکانی ئێستا بچووک بوونەتەوە و کێشەی “شوێن”یان هەیە؛ هاتن کێبۆرد و قەنەفەی فرە-سوودیان دروست کرد. ئەوان کێشەی “شوێنی تەسک”یان چارەسەر کرد.
ئەنجامگیری: کلیلی پاشایەتی بازاڕ 👑
کۆتایی قسە ئەوەیە: بازاڕی کوردستان چیتر شوێنی ئەوانە نییە کە تەنها دەڵێن “منیش هەمان شتم هەیە”. بازاڕ شوێنی ئەو جەنگاوەرە وشیارانەیە کە دەڵێن “من دەزانم تۆ چ کێشەیەکت هەیە و باشترین چارەسەرم لایە”. بۆ ئەوەی ببیتە پاشای بازاڕ، دەبێت لە ژووری کارەکەت بێیتە دەر و بچیتە ناو ئازارەکانی کڕیارەکەت. هەر کاتێک توانیت کێشەیەکی گەورە بە نرخێکی ژیرانە تێکبشکێنیت، بازاڕ خۆی تاجت لەسەر دادەنێت.
ئەگەر دەتەوێت بزنسەکەت لە “کۆپییەکی دووبارە”وە بگۆڕیت بۆ “چارەسەرێکی دەگمەن”، ئەمڕۆ کاتی ئەوەیە ستراتیژییەکەت دابڕێژیتەوە. 📈

